W związku z zainteresowaniem inwestycją realizowaną przez Urząd Miasta Wejherowa w Parku Miejskim im. Aleksandra Majkowskiego, przedstawiamy informacje dotyczące budowy wolier i ich docelowego przeznaczenia.
W zakres ww. inwestycji wchodzi budowa i zagospodarowanie dwóch wolier. W miejskim parku odbywać się będą zajęcia przyrodnicze dla uczniów lokalnych szkół, których celem będzie przekazywanie dzieciom i młodzieży wiedzy o skomplikowanym świecie przyrody i zasadach ludzkiego postępowania dla zachowania tego świata. Celem powstania wolier jest więc stworzenie dogodnych warunków ptakom, które nie są w stanie żyć w środowisku naturalnym. Woliery przyczynią się również do hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, programu prowadzonego przez ogrody zoologiczne w Gdańsku i Kaliningradzie.
Mieszkańcy wolier
Woliera południowa jest dedykowana bielikom zwyczajnym, które zostaną przekazane przez specjalistyczne placówki zajmujące się rehabilitacją dzikich zwierząt. Osobniki, które trafią do Wejherowa, w wyniku różnych zdarzeń zostały trwale okaleczone i nie są zdolne do samodzielnego przeżycia na wolności. Każdy z bielików przed przekazaniem będzie poddawany ocenie specjalistów. Kryterium decydującym w tym zakresie będzie fakt, iż konkretne osobniki nie miałyby szans na dalsze życie w warunkach naturalnych. Woliery w parku będą przede wszystkim stwarzały przedstawicielom chronionego gatunku lepsze warunki życia, niż w ośrodku rehabilitacji, pełniącym funkcję tymczasowego miejsca pobytu, poza tym będą pełniły funkcję edukacyjną związaną z popularyzowaniem wiedzy o ptakach drapieżnych.
W wolierze północnej znajdą się osobniki żurawi białoszyich, pochodzące z ekspozycji ZOO Kaliningrad. W Wejherowie będą przebywać żurawie urodzone w niewoli, przyzwyczajone do obecności ludzi, a ekspozycja będzie miała charakter czasowy, warunkowany umową z ZOO w Oliwie.
Przygotowania
Projekt wkomponowania wolier w przestrzeń parkową został poprzedzony skrupulatnymi przygotowaniami, aby zapewnić obu gatunkom odpowiednie warunki bytowania oraz konsultacjami z licznymi ekspertami, których opinia stała się kluczowa w procesie realizacji inwestycji. Na tej podstawie został zaprojektowany kształt, wyposażenie i system zabezpieczenia wolier. W skład zespołu zaangażowanego w projektowanie i wykonanie przedsięwzięcia wchodzą między innymi: lek. Wojciech Trybowski - Powiatowy Lekarz Weterynarii w Wejherowie, lek. wet. Michał Michalski - specjalista gatunków nieudomowionych i egzotycznych, Paweł Bednarczyk - kierownik Ośrodka Rehabilitacji Ptaków Drapieżnych w Dąbrówce Wielkiej, Henryk Mąka - p.o. Zastępcy Kierownika Stacji Badawczej PZŁ Ośrodka Hodowli Zwierzyny w Czempiniu, Marek Nakonieczny - architekt, konsultant, projektant ogrodów zoologicznych. Ponadto utrzymywany jest stały kontakt z dr Ewą Rumińską - prowadzącą ośrodek rehabilitacji dzikich zwierząt w Bukwałdzie, lek. wet. Beatą Lalik z Fundacji Centrum Pomocy Dzikim Zwierzętom w Gronowie Górnym oraz Michałem Targowskim - dyrektorem ZOO w Oliwie.
Powstałe w miejskim parku woliery zostały wykonane w oparciu o wiedzę ekspercką, w trosce o stworzenie ptakom jak najlepszych warunków życia i zminimalizowania oddziaływania czynników szkodliwych dla kondycji psychicznej i fizycznej obu gatunków. Tym samym został opracowany etapowy plan aklimatyzacji ptaków w wolierach wraz z wyznaczeniem strefy uniemożliwiającej bezpośredni kontakt ludzi z powierzchniami przeźroczystymi przegród. Z uwagi na odbywające się w okolicy wydarzenia kulturalno-rozrywkowe, zostały również podjęte ustalenia w zakresie kalendarza i wytycznych dla organizacji imprez w pobliżu wolier.
U podstaw realizacji projektu leżą zakrojone na szeroką skalę analizy i konsultacje z zespołem ekspertów. Na wszystkich etapach wdrażania inwestycji, bardzo ważne jest dobro zwierząt, które w Wejherowie będą mogły przebywać w komfortowych warunkach. Zaplanowany został także system nadzoru, bieżącej obsługi oraz monitorowania warunków w wolierach oraz kondycji ptaków.
Poniżej zamieszczamy opinie ekspertów zewnętrznych odnoszące się do projektu powstania wolier w Wejherowie:
Piotr Zięcik, ornitolog
Woliery w wejherowskim parku stwarzają komfortowe warunki do przebywania przetrzymywanych tam ptaków. Jeśli trafią tam docelowo ptaki z ośrodków rehabilitacji, to bez wątpienia będą miały o wiele lepsze warunki bytowania, niż w rodzimych ośrodkach, z których przyjechały. Wymiary wolier (zarówno powierzchnia jak i wysokość) z całą pewnością nie będą powodowały dyskomfortu u przebywających tam ptaków z powodu ewentualnej ciasnoty i problemów z przemieszczaniem. W budowie wolier w części wykorzystano przeszklenia co nie jest rozwiązaniem niezwykłym przy tego typu obiektach. W wielu ośrodkach rehabilitacji czy ogrodach zoologicznych, w tym również w oliwskim zoo, pomieszczenia, w których przetrzymywane są ptaki są przeszklone, co nie powoduje jakiegoś znaczącego zagrożenia dla przebywających tam ptaków. Trudno więc – skoro takie rozwiązania są powszechnie praktykowane – oczekiwać, żeby przeszklenia w wolierach w Wejherowie powodowały jakieś ponadnormatywne zagrożenie zarówno dla ptaków przebywających w samych wolierach, czy też ptaków bytujących w okolicy.
Pojawiają się głosy, że ptakom będzie przeszkadzała obecność ludzi w parku, co zapewne jest tylko częściową prawdą. Należy pamiętać, że ptaki, które tam będą przebywały są przyzwyczajone do obecności człowieka i nie będą w związku z tym odczuwały zwiększonego poziomu stresu. Gdyby jednak, jak słyszymy z ust oponentów inicjatywy, hałas generowany przez mieszkańców przebywających w parku tak negatywnie wpływał na ptaki, park powinien być pozbawiony przedstawicieli tej grupy zwierząt. A wiemy przecież, że tak nie jest. Licznie spotykamy tu kilkanaście gatunków dziko żyjących ptaków, które doskonale zaadoptowały się do miejscowych warunków. Trudno podejrzewać, że będzie inaczej w przypadku ptaków przebywających w wolierach.
Odnosząc się do problemu zimowania ptaków należy podkreślić, że bieliki są ptakami, które przez cały rok przebywają na terenie naszego kraju i są optymalnie przystosowane do naszego klimatu. Spotykamy je również w okresie zimowym, a ptaki dorosłe przebywają w rewirach przez cały rok. Dodatkowo w wejherowskich wolierach znajdują się zadaszone wnęki, w których ptaki będą mogły się schronić w przypadku silnych opadów.
Beata Lalik, lekarz weterynarii, prowadzi ośrodek rehabilitacji dzikich zwierząt w Gronowie Górnym koło Elbląga
Wejherowskie woliery są moim zdaniem projektem na miarę europejską. Celem funkcjonowania ośrodków rehabilitacji jest pomoc dzikim zwierzętom, tak aby mogły wrócić do swojego środowiska naturalnego. Jednak nie wszystkie zwierzęta są w stanie wrócić do życia w naturze. Gatunki cenne mogą pozostać w ośrodku dożywotnio po uzyskaniu zgody Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Dlatego tak ważna jest dla mnie jest inicjatywa w Wejherowie, unikatowa w skali Polski, która niesie ptakom pomoc. Ptaki bardzo szybko się adaptują do nowego otoczenia. Jeśli przebywały w ośrodku rehabilitacji, to także miały kontakt z ludźmi, więc nie będzie to dla nich zupełna nowość. Poza tym w wolierach będą miały dużo przestrzeni. Jestem przekonana, że ptaki bardzo dobrze się odnajdą w tych warunkach, które, co warto podkreślić, są bardzo profesjonalnie przygotowane.
Michał Targowski, dyrektor ZOO w Gdańsku-Oliwie
Pragnę pogratulować Miastu Wejherowo unikalnej, a właściwie pionierskiej w skali Polski inicjatywy - „domu spokojnej starości” dla bielików dożywotnio skazanych przez cywilizację na brak możliwości powrotu do natury. Problem takich zwierząt nie jest systemowo rozwiązany w Polsce. To właśnie takie ptaki Miasto Wejherowo będzie ratować przed dożywociem w trudnych warunkach ośrodków (obiektywnie) nie przystosowanych do długotrwałego utrzymywania ptaków lub przed zadaniem takim ptakom niepotrzebnej śmierci. Oliwskie ZOO składa deklarację wsparcia merytorycznego w zakresie utrzymania ptaków oraz w zakresie dydaktyki przyrodniczej. Jednocześnie podtrzymuję przyrzeczenie przekazania Miastu Wejherowo w czasowy depozyt żurawi białoszyich. Ptaki są bardzo cenne dla europejskich programów hodowlanych ze względu na brak pokrewieństwa z osobnikami żyjącymi w Unii Europejskiej. Okres ich przebywania w Wejherowie będzie uzależniony od decyzji włączenia ptaków w międzynarodowy program hodowlany.
